خرده اندیشه

نوشته‌ها، ترجمه‌ها و اندکی از اندیشه‌های پراکنده‌ی من

خرده اندیشه

نوشته‌ها، ترجمه‌ها و اندکی از اندیشه‌های پراکنده‌ی من

شاتل فضایی و ایستگاه فضایی در کنار همدیگر

شاتل فضایی و ایستگاه فضایی در کنار همدیگر



برگردان: محمد علیزاده




شاتل فضایی و ایستگاه فضایی در کنار همدیگر
ادامه مطلب ...

ده جایگاه برای یافتن زندگی برون‌زمینی (1)




ده جایگاه برای یافتن زندگی برون‌‌‌زمینی


بخش نخست


برگردان: محمد علیزاده



   آیا به‌‌‌راستی ما در جهان تنها هستیم؟ مسابقه برای یافتن زندگیِ هوشمند، یا هرگونه زندگی برون‌‌‌زمینی، کوششی است که سالهاست ادامه دارد. با اینکه تاکنون هیچ مدرک محکم و معتبری از زندگی برون‌‌‌زمینی یافت نشده، اما به نظر می‌‌‌رسد در برنامۀ ماموریتِ هر کاوشگر فضایی که از زمین پرتاب می‌‌‌شود، "جستجوی زندگی" نقش بسته باشد.
   تا امروز می‌‌‌دانیم که در منظومۀ خورشیدی، تنها زمین دارای زندگی است و شاید تا چند دهۀ دیگر، ریختهای دیگری از زندگی نیز در همین نزدیکی‌‌‌ها یافت شود. همچنین، ریختِ شناخته شدۀ زندگی، نیازمند کربن، اکسیژن و آب است، اما در همین زمین که جایگاه زندگی ماست، ریختهایی از زندگی یافت شده که در محیطهای ناهنجارِ بسیار سرد و یا بسیار گرم و به دور از نور خورشید ادامه دارد. برای نمونه به تازگی و با کمک پیشرفت فناوری و ساخت زیردریایی‌‌‌هایی که تاب فشارهای خُردکنندۀ ژرفای آبهای اقیانوس را دارند، ریختهایی از زندگی در ژرفاهای تاریک و سردِ آبهای زمین یافت شده که در کف اقیانوسها و در نزدیکیِ منابع زمین‌‌‌گرمایی در جریان است و آنجا جاندارانی، در محیطهایی آکنده از سولفور زندگی می‌‌‌کنند. نکتۀ شگفتِ دیگر از جریانِ پیچیدۀ زندگی این است که دانشمندان در زباله‌‌‌های اتمیِ دفن شده در ژرفای اقیانوسها، و نیز در میان یخهای سرد و به‌‌‌دور از نور خورشید، باکتریهای زنده یافته‌‌‌اند. اینها و نیز بسیاری نکته‌‌‌های دیگر، برهانهای محکمی است بر آنکه زندگی می‌‌‌تواند در جاهایی باورناپذیر ریخت گیرد و رشد یابد.
   با فرضیه‌‌‌های امروزِ دانش زمینی، به درستی نمی‌‌‌توان گفت که زندگیِ برون‌‌‌زمینی در کجا پنهان است. با این‌‌‌حال، در اینجا به ده نمونه از جاهایی که گمان بیشتری می‌‌‌رود زندگی در آنها جریان داشته باشد، اشاره می‌‌‌شود.

  
ادامه مطلب ...

مشتری و زهره





Jupiter and Venus from Earth
(Image Credit: Marek Nikodem (PPSAE


Explanation: It was visible around the world. The sunset conjunction of Jupiter and Venus in 2012 was visible almost no matter where you lived on Earth. Anyone on the planet with a clear western horizon at sunset could see them. Pictured above in 2012, a creative photographer traveled away from the town lights of Szubin, Poland to image a near closest approach of the two planets. The bright planets were separated only by three degrees and his daughter striking a humorous pose. A faint red sunset still glowed in the background. Early tomorrow (Monday) morning, the two planets will pass even closer -- only 0.2 degrees apart as visible from some locations -- just before sunrise.



دریاچه‌ی گریندر


تصویر بزرگتر و با کیفیت، 1.94 مگابایت


دریاچه‌ی گریندر



برگردان: محمد علیزاده


تصویر دریاچه‌ی گریندر که در مرکز جنوبی استرالیا واقع است، در دسامبر سال 2009 و توسط ماهواره‌ی ژاپنی ALOS برداشته شده است.

پارک ملی دریاچه‌ی گریندر که شامل دریاچه‌های اورارد و هریس نیز است، در سال 1991 و به منظور حمایت از حیات وحش و ویژگی‌های طبیعی چشمگیر این منطقه ایجاد شد.
با این که در تابستان این منطقه بسیار گرم و خشک است، اما باران‌های بهاری آب فراوانی برای آنجا فراهم می‌سازد و این ناحیه را به مقصدی محبوب و مورد توجه پرنده شناسان تبدیل می‌سازد. کانگروهای خاکستری و قرمزغربی، ایموها (پرندگانی بزرگ شبیه شتر مرغ که فقط در استرالیا زندگی می‌کنند) و شترهای وحشی نیز در این منطقه دیده می‌شوند.
هنگام پرآبی، دریاچه‌ی گریندر یکی از بزرگترین دریاچه‌های نمک استرالیاست که بیش از 160 کیلومتر درازا و 48 کیلومتر پهنا دارد. اما هنگامی که خشک می‌شود، در آن برکه‌های شور پهناوری ایجاد می‌شود.
این تصویر در فصل خشکسالی برداشته شده، بیشتر مناطق خشک شده و جزایری که به رنگ قرمز آجری به وجود آمده را نشان می‌دهد.


Title: Lake Gairdner
Released: 12/09/2014 10:00 am
Copyright: JAXA/ESA
Link




بدرود ایستگاه فضایی


تصویر بزرگ و باکیفیت، 1.6 مگابایت

بدرود ایستگاه فضایی



برگردان: محمد علیزاده


فضانورد روس الکساندر اسکورتسوف (چپ)، فضانورد ناسا استیو سوانسون (وسط) و فضانورد روس اولگ آرتمیِف (راست)، پیش از بستن دریچه‌ی بین فضاپیمای سایوز TMA-12M  و ایستگاه فضایی بین‌المللی در حال بدرود هستند. پس از چند ساعت، به سلامت در قزاقستان فرود آمدند و به صفر 167 روزه‌ی خود در در ایستگاه فضایی پایان دادند.



* Title: Farewell ISS

* Released: 11/09/2014 12:03 pm
* Copyright: ESA/NASA
*Link



شراره‌های آتشین خورشید


 
شراره‌های آتشین خورشید
 

.                 .                  .
برگردان: محمد علیزاده


   منبع: nasa.gov

   در نیمۀ دوم ماه آوریل، خورشید نیرومندترین شراره‌هایش را در سال 2013 فوران کرد و به همراه آن، یک تخلیه جرم تاجی شکل نیز روی داد که به سوی زمین روان شد. تصویری که مشاهده می‌کنید در بیشترین بازۀ فرابنفش پرتو نور و توسط رصدخانۀ دینامیک خورشیدی1 در ساعت 11 به وقت هماهنگ جهانیِ2 روز یازدهم آوریل گرفته شده است.
   این شراره که در ردۀ فوران‌های آرام و متوسط دسته شده است3 در نزدیکی منطقۀ مرکزی دایرۀ خورشید و اندکی بالاتر از استوای آن که با نام منطقۀ فعال AR 11719 نامگذاری شده است روی داد. دیگر مناطق فعال، ناحیه‌هایی با میدان‌های بسیار قوی مغناطیسی هستند که گروه‌هایی از لکه‌های خورشیدی بر روی سطح آن دیده می‌شوند. شراره‌هایی نیز از پلاسمای بسیار سوزان و برافروخته به صورت حلقه‌ها و کمانهایی در راستای خطوط مغناطیسی همین مناطق در حال گداخت و فوران است. در نتیجه انتظار می‌رود ابری بسیار بزرگ از ذرات پرانرژی و باردار در فضا پراکنده شده و تا چند روز پس از تاریخ این فوران‌ها به مگنتوسفر یا مغناطیس سپهر زمین برخورد کرده و نمایشی زیبا و با شکوه از رنگ‌افشانی شفق‌های قطبی به راه افتد.


1- برای آشنایی و اطلاعات بیشتر به این نشانی نگاه کنید: http://sdo.gsfc.nasa.gov
 
2- وقت هماهنگ جهانی یک استاندارد زمان اتمی برای تعیین ساعت‌ها و اختلافات زمانی در سراسر جهان است و با زمان به وقت گرینویج تنها 9/0 ثانیه اختلاف دارد.
3- M6.5


پنگوئنی کیهانی که از تخم کهکشانی خود نگهبانی می‌کند


پنگوئنی کیهانی که از تخم کهکشانی خود نگهبانی می‌کند

تلسکوپ فضایی هابل دو کهکشان را در نزدیکی همدیگر رصد کرده که از نگاه دوربین، مانند پنگوئنی است که در دل کیهان از تخم خود نگاهبانی می‌کند.


برگردان مقاله به پارسی: محمد علیزاده



آرپ-142، کهکشان ان.سی.جی-2936
تصویر بزرگتر و با کیفیت

   دانشمندان سازمان فضایی اروپا و دانشمندان ناسا با کمک تلسکوپ فضایی هابل، تصویری زیبا از دو کهکشان در حال برخورد ثبت کرده‌اند. این دوتایی را آرپ-142 نام نهاده‌اند. هنگامی که دو کهکشان از مسیر خود منحرف شده و به سوی همدیگر نزدیک شوند، سرآغاز بَرهَم‌کُنِش‌هایی خواهد شد که موجب دگرگونی‌هایی شگرف و تماشایی در هر دو کهکشان می‌شود. در برخی موارد موجب به هم پیوستن آنها و در مواردی نیز موجب نابودی هر دو می‌شود.
   در وسط و پایین این تصویر، نمای در هم پیچیده و آبی‌فام کهکشان ان.سی.جی-2936 دیده می‌شود که یکی از دو کهکشان دوتایی آرپ-142 است که در استارگان (صورت فلکی) مار آبی قرار یافته است. ستاره‌شناسان آماتور که برای این کهکشان نام "پنگوئن" را برگزیده‌اند، پیشتر مانند یک کهکشان مارپیچی معمولی بوده که در اثر گرانش همدم کیهانی خود به این ریخت درآمده است.
   در باقی‌ماندۀ ساختار مارپیچی که هنوز دیده می‌شود، برآمدگی‌ای وجود دارد که همانند چشم پنگوئن است و پیرامون این چشم نیز هنوز می‌توان آثار بازوان کهکشان را که روزگاری به دور آن پیچیده شده بود مشاهده کرد. این بازوان از هم گسسته، اکنون چون رگه‌هایی سرخ و آبی‌فام، پیکرۀ این پرندۀ کیهانی را ریخت داده‌اند. این رگه‌ها به پایین و به سوی همدم کهکشان ان.جی.سی-2936 خمیده شده‌اند، جایی که انگار کهکشان ان.جی.سی-2937 مانند تخمی سفید و درخشان در زیر پای پرندۀ مادر قرار یافته است. این زوج کیهانی در مانستگی‌ای بی‌مانند و بی‌همتا، همچون پنگوئنی که سر خم کرده و از تخم خود نگاهبانی می‌کند، به نظر می‌رسند. پیامدهای برهم‌کنشِ گرانشیِ میان کهکشان‌ها می‌تواند ویران کننده باشد. دوتایی آرپ-142 نیز تا اندازه‌ای به هم نزدیک شده‌اند که می‌توانند با جابجایی ماده در اثر تاثیرات گرانشی، کنش‌هایی ویرانگر بر یکدیگر داشته باشند.
   در بالای تصویر، دو ستارۀ درخشان دیده می‌شود که هر دو از آرپ-142 نسبت به زمین نزدیکتر هستند. به نظر می‌رسد یکی از آنها دارای دنباله‌ای از مواد درخشان آبی‌فام باشد که در واقع این دنباله، خود یک کهکشان دیگر است که در پشت و فاصله‌ای دورتر در کیهان قرار یافته است. این کهکشان، دورتر از آن است که بر روی برهم‌کنش‌های دوتایی آرپ-142 تاثیری داشته باشد. چندین کهکشان سرخ‌فامی که در نزدیکی و پایین ان.جی.سی-2936 دیده می‌شود نیز تاثیری بر این دو ندارند. همچنین در پس‌زمینۀ تصویر، تعداد زیادی کهکشان سرخ و آبی دیده می‌شود که در فاصله‌ای بی‌نهایت دور از زمین قرار دارند، اما چشم تیزبین هابل، آنها را نیز شکار کرده است.
 

تصویر بزرگتر
 

 نام این زوج کیهانی از نام ستاره‌شناس ایالات متحده، "هالتون آرپ" برگرفته شده که پدیدآورندۀ اطلس کهکشان‌های ناهنجار1 است. کتاب راهنمایی که کهکشان‌هایی با ریخت‌های ناهنجار و شگفت‌انگیز در آن فهرست شده و برای نخستین بار در سال 1966 منتشر شد. آرپ، این فهرست راهنما را برای درک چگونگی دگردیسی و دگرگونی ریخت کهکشان‌ها در گذر زمان گردآوری کرد، موضوعی که از نظر او به اندازۀ کافی به آن پرداخته نشده بود. او اهداف رصدهای خود را بر اساس ریخت عجیب و ناهنجارشان برمی‌گزید، اما ستاره شناسان پس از او دریافتند که بسیاری از اجرامی که آرپ در کتاب خود فهرست کرده، در واقع کهکشان‌هایی هستند که بر هم دیگر کنش داشته و در حال برخورد برخورد و در هم فرو رفتن هستند.



منبع: www.spacetelescope.org

1- برای آگاهی بیشتر نگاه کنید به:
Atlas of Peculiar Galaxies: http://ned.ipac.caltech.edu/level5/Arp/frames.html