پیشران گداختِ رَمجِت چیست؟
نویسنده: محمد علیزاده
هر پیشرانی که سوخت را با هوا
درهم آمیزد و منفجر کند که پیامد آن، پیستون و میللنگ را به حرکت درآورد،
یک پیشرانِ درونسوز است. پیشرانِ جت، گونهای از پیشرانهای درونسوز است
که به وسیلۀ مکشِ هوا از هواسپهر به درون پیشرانه و درآمیختن با سوخت و
ایجاد گاز و افروزِش آن و بیرون دادن گاز از خروجیِ پشت پیشران، هواپیما را
به پیش میراند. پس پیشرانۀ جت بر پایۀ قانونهای حرکت نیوتن کار میکند.
نخستین پیشرانِ جت را آلمانها در سال 1939 ساختند. یک پیشران جت شامل
سامانۀ توربینِ گاز و سامانۀ درهم آمیختن هوا و سوخت و سامانۀ افروزِش
درونی و سامانۀ خروجی است. پیشران توربوجت دارای یک فشردهساز هوا یا
توربین است که هوا را با فشار بسیار زیاد به درون پیشران و محفظۀ افروزِش
وارد میکند و آن گاه که با سوخت درآمیخته و منفجر شد، گاز حاصل را با
فشارِ بسیار بالا و از پشت پیشران به بیرون میراند. ردههای بهینهسازی
شدۀ این پیشران، توربوفن و فنجت است. اینها ورودی هوای بیشتر و برونداد
گاز نیرومندتری دارند. پیشران رَمجت، توربین نداشته و با تندیِ حرکت خود،
هوا را به درون میکشد. این کار با دهانۀ مکش ویژهای انجام میشود که
هنگام ورود هوا، آن را برای اَفروزِش درونی، فشرده میکند. پس از افشانده
شدن سوخت به هوای فشرده، اَفروزِش انجام میگیرد. همچون دیگر پیشرانهای جت،
فشار پیشراننده از بیرون راندن پرفشارِ گاز از پشت پیشرانه به دست میآید.
بالاترین کارایی چنین پیشرانی در تندیهای بالای 2 ماخ یا 2500 کیلومتر در
ساعت و بالاتر است. یک پیشرانِ گداختیِ رمجت یا Fusion
Ramjet Drive، به جای هوا با هیدروژن که در فضای میانستارهای به فراوانی
یافت میشود، کار میکند. همچنین با توجه به اینکه پراکندگی هیدروژن در
پهنۀ کیهان، چیزی در حدود 10 اتم در هر متر مکعب است، پس فشردهسازی آن
کارایی ندارد و برای دست یافتن به نیروی پیشرانندۀ کاراتَر، باید هیدروژن
را گداخت و از نیروی گداختِ آن بهره جست. به این نکته هم توجه داشته باشید
که 10 اتم هیدروژن در متر مکعب و در بزرگی ابعاد جهان آفرینش، اندازهای
بسیار بسیار زیاد است.